İskender Pala
Benimkisi çılgınlık!..Bu çağda, bu toz duman arasında, kim benim gibi uğraşıp böyle bir proje yapar ki!?..
Yazdıklarımı okuyunca siz bile biraz sonra bana "Çıldırmış bu adam!" diyeceksiniz, olsun!.. Başbakanımızın çılgın projesi hepimizin hoşuna gittiğine göre, kim bilir, belki benim bu projeye ilave edebileceğim çılgınlıklar da hoşunuza gider. Ne de olsa kendileri kadar ben de İstanbul'u seviyorum.
Sözü uzatmayayım; işte Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın çılgın projesine dair çılgın İskender Pala projeleri:
Karadeniz'i Marmara'ya bağlayacak kanalın yapımına başlamadan evvel;
1. Medeniyet tarihçilerinden bir heyet, Boğaziçi'nde yitirdiğimiz tabiat, kültür, yerleşim, sanat ve kavramlardan yola çıkarak yeni bir Boğaziçi tasarımı yapacak, mimar ve mühendisler projelerini buna göre çizeceklerdir. (Hayır, hayır, bir Çakma Boğaziçi yahut halihazır sefil beton yığınlarıyla dolu Boğaziçi'nin bir benzeri değil hayalim; şöyle hakiki Boğaziçi'nden söz ediyorum.)
2. Şehir planlamacılarından bir heyet, öncelikle Abdülhak Şinasi'nin Boğaziçi Mehtapları veya Boğaziçi Yalıları, Salah Birsel'in Boğaziçi Şıngır Mıngır, Samiha Ayverdi'nin Boğaziçi'nde Tarih veya Haluk Dursun'un İstanbul'da Yaşama Sanatı adlı kitaplarını okuyacaklardır.
3. Dilcilerden bir heyet, yapılacak kanala, oluşacak adaya, kanalın iki yanındaki semtlere, bu semtlerdeki yalılara, köşklere, kültür merkezlerine, meydanlara, park ve bahçelere ya büyülü isimler bulacaklar yahut o güzelim Boğaziçi'nin ruhunu burada ihya edeceklerdir.
4. Botanikçilerden bir heyet, kanalın iki yakasındaki semtlere verilen isimlerden yola çıkarak (Mesela yeni Fındıklı'da bir fındık bahçesi, yeni Beykoz'da bir cevizlik, yeni Paşabahçesinde bir Türk bahçesi vb.) flora düzenlemesi yapacaklardır.
5. Şairlerden bir heyet, daha planlama aşamasındayken, kurulması muhtemel semt ve mahalleler üzerine hayallerini sahilnâme adı altında şiirlerine dökeceklerdir.
6. Yazarlardan bir heyet, kanal planlanırken okunsun diye İstanbul kimliğiyle örtüşen (mesela Boğaz'da mehtap seyri, İstanbul'da mahalle kültürü, sosyal hayatı harmanlayan gelenekler, şehirdeki zarif hayat vs. hakkında) hikâyeler, denemeler, romanlar yazacaklardır.
7. Kültür adamlarından bir heyet, mühendislerimiz kanalın duvarlarını kültürle örebilsinler, iki yakada kültür adaları oluşturabilsinler diye modern algıları zenginleştirecek klasik zaman güzelliklerine dair ardı arkası kesilmeyen seminerler verecek, kanaldan geçecek her geminin ve yolcunun kültürel kimliğimize hayranlığını uyandıracak güzellikleri yamaçlara yansıtacaktır.
8. Sanatçılardan bir heyet, kanalın iki yakasında sanat mekânları, sanat eserleri, sanat merkezleri oluşturabilmek için sayısız rapor hazırlayacaklar, en az iki yerde 20.000 kişilik sanat gösterileri ve konserlerin gerçekleştirilebileceği adalar oluşması için Anıtkabir'e yürüyecekler, olmazsa bu işe mani olabilmek için (AKM'de olduğu gibi) mahkemeden yürütmeyi durdurma kararı aldıracaklardır.
9. Mimarlardan bir heyet, kanal yamaçlarında geleneksel Türk sanatıyla modern çizgileri örtüştürdükleri binalar tasarlayacaklar, en az bir sahil şeridinde Türk evlerinden (içinde sanat ve kültür faaliyetlerinin yürütüldüğü yalılar, köşkler, kasırlar vb.) ve klasik mimarinin sosyal hayat mekânlarından (iskeleler, fevvareler, kameriyeler, çeşmeler, sebiller vb.) bir gezi parkı oluşturacaklar, TOKİ veya KİPTAŞ'ın şantiyelerini daha geri mekânlarda kurmalarını sağlayacaklardır.
10. İçmimarlardan bir heyet, kanal havzasındaki iskele, yalı, ev, bahçe, park, meydan vb. düzenlemeleri için Ekrem Hakkı Ayverdi, Turgut Cansever, Semavi Eyice, Oktay Aslanapa, Hilmi Şenalp gibi sanat tarihçisi ve mimarların kitap ve yazılarını okumadan çizim yapmayacaklardır.
11. Gemi tasarımcılarından bir heyet, kanalda sivil taşımacılık ve ulaşım maksatlı nakil vasıtalarının estetik çizgilerini oluşturmaya çalışacak, bir yalı yahut iskeleye aborda olan gemilerin absürd durmaması, bilakis kompozisyonu tenasüp içinde bütünleyebilmesi için çalışma başlatacaktır.
12. Dizi ve film yapımcılarından bir heyet, kanalda denize müteallik tarihî filmlerin çekilebileceği bir plato oluşturulması için proje teklifleri hazırlayacaklardır.
13. Reklamcılardan bir grup, kanalın dünya lansmanı için şimdiden hazırlıklarına başlayacak ve mesela olay örgüsü kanal inşaatı esnasında geçen bir roman (aşk veya casusluk) yazdırtacak, çevirtecek ve dünya best seller listelerine alınmasına çalışacaktır.
14. Mesam'dan bir heyet, kanalın tanıtımı için beste yarışması açacak ve birinci gelen eserin klibinin MTV listelerinde dönmesini sağlayacaktır.
15. Kültür Bakanlığı'ndan bir heyet, çılgın projenin yalnızca bir ulaşım, yerleşim, deprem, finans ve ekonomi projesi olmadığını ulaştırma, çalışma, maliye, orman ve iskân bakanlarına ısrarla anlatacaklardır.
İmdi, bencileyin üyeleri henüz bir araya gelemeyen bir kültür heyeti, Cumhuriyetimizin yüzüncü yılında bambaşka bir Türkiye ve bambaşka bir İstanbul için çırpınacak, üzerine düşen görevleri -bila ücret ve bila menfaat- salt vatan aşkıyla yapacaktır.
Sizcileyin üyeleri henüz bir araya gelemeyen bir okuyucu heyeti, bu yazıyı kesip saklayacak ve ömrü olanlar yıllar sonra benim çılgın projemi yeniden okuyup "Bu adam o vakitler gerçekten çıldırmış imiş; anlayamamışız!" diyerek yazılarımı okumaya ayırdıkları zamanları boşa harcadıkları için ağlayacaktır.
