RestoraTÜRK

Ümmü Gülsüm ve Türk Müziği Konferansı

“Doğu’nun Yıldızı” olarak anılan ünlü Mısırlı ses sanatçısı Ümmü Gülsüm’ün ölümünün 40. yıldönümü olması sebebiyle İskenderiye Yunus Emre Enstitüsünde 15 Haziran 2015’de bir konferans düzenlendi.

Mersin Üniversitesi Öğretim Üyesi Murat Özyıldırım tarafından verilen konferans Ortadoğunun en önemli sanatçılarından biri olarak kabul edilen Ümmü Gülsüm’ün sanat yaşamından ayrıntılar verildi.

Dr. Virginia Danielson tarafından yazılan “Mısır’ın Sesi Ümmü Gülsüm, Arap Şarkısı ve Yirminci Yüzyılda Mısır Toplumu” adıyla Türkiye’de yayınlanan kitabın önsöz yazarı Murat Özyıldırım konuşmasına Türk Arap musiki etkileşiminin başladığı zamanlara değinerek başladı. Etkileşimin en fazla Osmanlı Devleti devrinde gerçekleştiğini belirten Özyıldırım,  Osmanlı Devleti coğrafyasının hemen her yerde bulunan Bektaşi ve Mevlevi dergâhları, aynı zamanda en mühim musiki yayılım merkezleri olup 19. yüzyıl sonlarında İstanbul ile Mısır arasında musiki münasebetlerinin arttığını, bestekâr himaye etmenin son devir Mısır ve İstanbul eşrafı arasında yaygın bir moda olduğu bilgisini paylaştı. Buna bağlı olarak Klasik Türk Musikisinin son devrindeki en büyük bestekâr kabul edilen Hoca Zekai Dede Efendi, Hıdiv Said Paşa’nın oğlu Mustafa Fazıl Paşa’nın himayesinde, Mısır’da 1851–1858 yılları arasında kaldığını, İstanbul’da da Mısırlı birçok bestekâr ve ses sanatkârı ziyaret ettiğini, bunlar arasında Yusuf el Menyalevi’nin Sultan II. Abdülhamid’in huzurunda şarkı icra ettiğini anlatan Özyıldırım; Türklerin Ümmü Gülsüm ile tanışmasının ise, 1934–1936 yılları arasında Türk radyolarında Klasik Türk Musikisi yayınlanması yasaklanınca Mısır Radyosu’nun başta İstanbul olmak üzere Anadolu’nun bütün kentlerinde kısa sürede en çok dinlenen radyo kanalı olması sebebiyle gerçekleştiğini dinleyicilere aktardı.

Fatih Sultan Mehmed’in Bellini’ye yaptırdığı bir portresi vardır. Daha önce National Art Gallery'de bulunan bu eser bir süreliğine Victoria ve Albert Müzesine getirme kararı alınır. Bu resmi bakın Sâmiha Ayverdi nasıl anlatıyor:

“Fatih Sultan Mehmed 1458 Ağustosunda Atina’ya girmiş ve şehri gördüğünde çok beğenmiş. Zira sanattan anlıyor, iyiyi kötüden, sahteyi gerçekten seçebilecek bir anlayışa sahip bulunuyordu.

Ne ecdadı arasında, ne de çevresinde yağlıboya resimleri bulunan kimse mevcut değil idi. Buna rağmen İtal’ya’dan Bellini’yi çağırtıp kendi potresini yaptırmaktan geri kalmamıştı.

Amma onun bu şâhâne târihi teşebbüsüyle yapılan resmini muhâfaza etmeyi bile bilmeyen torunları, Bellini’nin eserini attılar mı, sattılar mı bilinmez neden, ellerinden kaçırarak, ta Londra’ya kadar, âdeta atıverdiler.”

Sene 1966, Ayverdi, bir tedavi için Londra’ya gider. Hiçbir siyasi sıfatı olmadığı halde bu portreyi bulmak için çırpınıp durduğunu anlatır ve ne olursa olsun bu âbide eseri aramakta devam edeceğini söyler. Bulurda…

ÇAĞDAŞ SANAT AKIMLARI VE ÖRNEKLER

EMPRESYONİZM “İzlenimcilik” olarak da bilinir. 19. yy.ın ikinci yarısında FRANSA’da 1877’ de Paris’te doğmuştur. Resim tarihindeki sürekli yeniliklerin hareket noktası sayılır. Empresyonizme göre, açık havada bulunan eşyaların renk görünümleri günün her saatinde değişir. Örneğin, ağaçların yeşil rengi öğle üzeri daha parlak, daha canlı görüldüğü halde, akşama doğru koyu renkte ve donuk görünür. Bu akımın kurucuları, atölye çalışmalarından çok, açık havada çalışmaya önem vermişlerdir. Çünkü aradıkları canlı ve temiz renkleri, gün ışığının parlaklığında bulmuşlar, koyu ve karanlık renklere resimlerinde yer vermemişlerdir. Renk, ya olduğu gibi ya da değerini düşürmeyen başka bir renkle karıştırılmıştır. Işıklar sarı, turuncu, kırmızı tonlarında aranmış, gölgelerde, bunların zıtları olan mavi, mor ve yeşille boyanmıştır. Empresyonizmin kurucusu Edouard Manet' dir.

Temsilcileri
Edouard Manet, Claude Monet, Camille Pissarro, Georges Seurat, Paul Signac, Vincent Van Gogh, Paul Gaugin, Paul Cezanne, Edgar Degas, Henri De Toulosue-Lautrec, Pıerre-August Renoir’dir.