Günseli Ö. Ocakoğlu
Gümrüklühan'dayız, melengiç kahvesini içerken etrafımda yavaş hareket eden dünyaya bakıyorum. Zaman durmuş gibi.
Mor puşilerin sarmaladığı esmer erkek yüzleri sakin. Ara sıra üstlerinde yaşam sevincini gösteren kırmızılı, sarılı ama özellikle mor pırıltılı kıyafetleri içinde kadınlar, aheste geçiyor. İnsanlar kendileriyle barışık; sabun, kına ve baharat kokan ünlü kapalı çarşısından geçiyoruz. Esnaf zarifçe davet ediyor mağazasına, öyle alışageldiğimiz gibi bağırıp çağıran yok. Elbette peygamberler şehrindeyiz ve halkın fıtratında doğuştan hoşgörü var... İstanbul'un onca telaşından sonra sabahın en erken saatinde uçmuş olmama rağmen müthiş bir dinginlik içindeyim, Şanlıurfa'dayım...
Basın İlan Kurumu'nun 50. yılı nedeniyle yerel medyayı geleceğe hazırlık konferanslarını yönettiğimden bir ay kadar önce hem de Nevruz'dan bir sonraki gün, Diyarbakır'daydık. Bu nedenle Güneydoğu'ya ilişkin kanaatim henüz taze ve biraz da tedirginim. Şanlıurfa Valisi Nuri Okutan ile ilgili pek çok haber okumuştum. Onun, Şanlıurfa'nın bölgenin "merkez ili" olarak konumlanmasıyla ilgili çabalarını ilk ağızdan dinlemek üzere davet alınca Güneydoğu illerinden bir başkasının havasını yakından koklamak oldukça cazip geldi.
Galiba yoksun olunca, elde ettiğimizde kıymetini daha iyi anlıyoruz...
Köylerinde okul olmayınca ki hâlâ yok, sabahın karanlığında kardeşiyle kalktıklarını, babasının kuşağını sararken, onun biraz dilek ama çokça dua olan hayallerini dinlediğini anlatıyor Nuri Okutan. O günlerde kendisine bugünkü makamını, kardeşine de hekimliği dileyen baba Okutan'ın duaları bugün kabul olunmuş. Nuri Okutan'ın geçmişi andığında duygusallaştığını görebiliyorum. Peki, bir ilin en büyük mülki amiri olarak işe ne kadar duygusallık katılmalı diye soruyorum. Cevabı çok net; iletişimin karşılıklı alışveriş olduğunu ve içine duygu katılmadan özellikle kendi konumunda halkla iç içe olanlar için faaliyetlere duygu katılmasının gerekli olduğunu söylüyor.
Nuri Okutan, Bahçesaray ve Kelkit Kaymakamlığı dönemleriyle Sakarya, Trabzon ve Siirt valiliklerinde yaptığı icraatlarla pek çok kez anılmıştı. İcraatçı bir vali olarak hükümetler tarafından sorunlu görünen alanlarda görevlendirilen Okutan, Rahip Santoro ve Hrant Dink olayları sonrasında da Trabzon'a atanmıştı. Olaylara yaklaşımı ve süreç yönetimi itibarıyla merhum Recep Yazıoğlu'na benzetilen Nuri Okutan son dönemde de eğitimci bir vali olarak anılıyor. Öyle ki okulöncesi eğitime verdiği önem ve Urfa'nın en büyük sorununun "cehalet" olduğundan yola çıkarak merkezden destek almadan açtığı binden fazla derslik ile yüzde 63 olan okuma-yazma bilmezlik oranını 19 ayda yüzde 53'e düşürmüş. Okullar için yaptığı kütüphanelerin sayısı ise her gün katlanarak artıyor.
Vali Okutan'ın eğitime önem vermesinin amacı "toplumsal kalkınmanın eğitimden" geçtiğine olan inancı. Görev bölgesinde öncelikle halkı dinleyip araştırmalar yaptıran Urfa Valisi, şehrin ihtiyaç ve potansiyellerini tespit ettikten sonra, o bölgeye yönelik özel kalkınma modelini biçimlendiriyor. Örneğin Kelkit'teki çalışmaları benimsenmiş ve UNICEF tarafından bir kalkınma modeli olarak kitaplaştırılmış. Siirt'te Fıstıkçılık Projesi ve Sakarya'da deprem sonrası hayata geçirdiği Süs Bitkiciliği, her iki ilin de ekonomisini ayağa kaldırırken Trabzon'da kültür ve sanat ağırlıklı etkinliklere yönelmiş.
Okulöncesi eğitim, Vali Okutan'ın her ilde önemsediği proje. Bu çalışmalarıyla Vehbi Koç Ödülü'nün de sahibi olan Okutan, ödülüyle annesinin adına bir de derslik yaptırmış.
Son dönemde Ortadoğu'da artan gerginlik ve Suriye'deki olayların tırmanması sonrasında ilin konumu giderek önem kazanıyor. Öyle ki Suriye sınırına yakınlığı, ülkenin kendi büyük yerleşim merkezlerinden daha kısa. Bu nedenle Şanlıurfa sadece GAP'ın değil, Suriye ağırlıklı bölgenin merkez ili olabilecek konumda. Özellikle son dönem dışişleri politikasına paralel olarak, bölgeyle ilişkilerde moderatör il olarak seçilen Şanlıurfa, valisine de büyük bir sorumluluk yüklüyor.
Pamuk, Mercimek ve Fıstığın Anayurdu
Bölgenin tarıma uygunluğu dikkate alınarak toplumsal kalkınma açısından tarım öne çıkarılmış. İlde ağaçlandırma, fidancılık ve tarımsal çeşitliliğin artırılması, mağara hayvancılığı yerine organize yapılarla hayvancılığın geliştirilmesi çalışmaları yürütülüyor. Diğer yandan Şanlıurfa'nın sahip olduğu köklü tarih, turizmin lokomotif alanlardan biri olarak seçilmesine neden olmuş. Vali Nuri Okutan göreve geldikten sonra bu potansiyeli görüp bir kültür envanteri hazırlatmış. Şimdilerde tarihî restorasyon çalışmalarının yanı sıra çok sayıda yeni turizm yatırımının öncülüğü ve destekçiliği de yapılıyor.
Tarım, turizm, bölgenin ihtiyaçları ve GAP bitimini dikkate aldığımızda ortaya ciddi ekonomik bir potansiyel çıkıyor. Suriye kapısı üzerinden bölgede sağlanan ve sağlanması öngörülen ekonomi hemen öne çıkarken bölge yatırımcılarını da bekliyor.
Urfa'ya gidip de Balıklıgöl'e, Hazreti İbrahim'in düştüğü Dergah Camii'ne gitmeden olmaz. Ya Amazon kraliçelerinin Grekçe isimleriyle mozaiğe resmedildiği dünyadaki ilk örnekleri oluşturan Haleplibahçe Mozaikleri'ne! Urfa Kalesi restore edilmişse de yapılacak daha çok iş var gibi gözüküyor. Şehrin ortasına gömülmüş tarihi öne çıkarmak için özellikle bazı bölgeler yeşil alana döndürülüyor. Diğer yandan Urfa halk kültürünü kebap ile sınırlayan zihniyeti silmek için Geleneksel El Sanatları Merkezi oluşturulmuş. Taş yontma, taş süsleme, ahşap oymacılık, telkari, geleneksel ebru, hüsn-ü hat, tezhip, ehram, seramik, mozaik yapım, bakırcılık ve keçecilik gibi unutulmaya yüz tutmuş el sanatlarının yaşatılması ve meslek edindirmek için eğitimler başlatılmış.
Yüzyılın arkeolojik buluşu olarak kabul edilen Göbeklitepe Tapınağı, dünyanın ilk üniversitesinin bulunduğu Harran şehri, Güneydoğu'nun Efes'i sayılan Şuâyb Antik Şehri ile Ay, Güneş ve yıldızın kutsandığı Soğmatar Antik Şehri Şanlıurfa'da. Atatürk Barajı ve GAP ile çok daha fazla ekonomik değer meydana getirecek olan il yatırımcılara pek çok alanda sınırsız imkân sağlıyor.
Büyük Orkestradaki Ahenk
Şehir ilkel, çok tanrılı ve tek tanrılı dinlerin inançlarını ve bu inançlarla bağlantılı kültürlerin izlerini bulabileceğimiz çoğulcu bir kültüre sahip. Ayrıca üç semavi dinin Hz. İbrahim'de buluştuğu peygamberler şehri. Bölge insanı peygamberlere izafe edilen makamları, Hz. İbrahim'den cömertlik ve misafirperverliği; Hz. Eyyûb'dan sabrı ve Hz. İsa'nın kutsadığı, hoşgörüyü bir miras olarak kabul etmiş. Bu nedenle de bugün toplumun yapı taşlarını oluşturan tüm görüş ve inanışlara hoşgörüyle bakabiliyor. Vali Nuri Okutan, ildeki bu hoşgörü kültürünün Güneydoğu için doğru bir yaklaşım olduğuna inanıyor ve "Herkes bir büyük orkestradaki gibi farklı enstrümanları çalabilir ancak doğru yönetildiğinde bu farklılık müthiş bir zenginliğe dönüşür. Şanlıurfa bu farklılığı zenginliğe dönüştürmeyi başarabilmiş illerden biri. Sadece Diyarbakır'a bakarak Güneydoğu'ya ilişkin bir kanaat oluşturmak doğru değil." diye konuşuyor.
