Fotoğraflar: Ömer ÖZERCAN
Konya-Ankara, Konya-aksaray yollarından ulaşılabilecek Zazadın Hanı Konya-Aksaray karayolunun 25 km.sinde, vaktiyle nahiye olan Tömek yolu üzerindedir. “Zazadın’ın yapısı, Sultan Hanı’nın kapısı” şeklinde yaşayan ve vecizeleşen söz, bu mimari şaheserin yapısındaki müstesna özelliği göstermeye yeterlidir.
Kapının üstünde siyah ve bayaz taşların kavis şeklinde çerçevelediği celi sülüs ile yazılmış bir kitabe vardır. Bu kitabeye göre Mehmed oğlu Köpek’in yaptırdığı han; 634 H., 1236 M. Yılında I. Alaeddin Oğlu Keyhüsrev zamanında tamamlanmıştır. Köpek, hanını yaptırmaya başladığı başladığı zaman I. Alaeddin Keykubad hükümdardı. Han, Keykubad’ın Oğlu II. Keyhüsrev zamanında tamamlandığı için de, dış kapısına bu hükümdarın adı kazdırılmıştır. Han'ın bânisi Sadedin Köpek, I. Alaeddin Keyubad’ın tercümanı idi. Sonradan av emiri ve mimarı oldu.
Hanın bir sıra beyaz mermer ve bir sıra sert ve siyahımsı bir çeşit taşla yapılan ve güneye açılan 8.20 metre genişliğindeki kapısı bir tak halindedir. Antresinin üstünü birisi beyaz birisi siyah 17 taşın örtmesiyle doğan kemerli bir kısım örter. Meydanın (avlu) uzunluğu 52, eni 18 metredir. Meydanın uç tarafında önleri açık ve kapalı olmak üzere irili ufaklı 24 oda, ambar, depo ve ahırlar vardır. Sol tarafta hanın kapalı ikinci kısmı vardır. Hanın bu örülü kısmının uzunluğu 35, eni 25 metredir. Hanın toplam uzunluğu dış cepheden 104, doğudan eni 40, batıdan eni 28 metredir. Muazzam ve muntazam kesme taşlardan yapılmıştır.
Kent kültürü ve mirasına sahip çıkmasıyla bilinen Selçuklu Belediyesi tarafından yürütülen restorasyon projesi kapsamında ele alınan Zazadın Hanı, Yaklaşık 2 bin 500 metre kare kapalı ve bin metre kare açık avlusu ile Selçuklu’nun Konya’daki en büyük hanı olma özelliği taşıyor. 2 milyon TL ödenek ile restorasyonuna başlanan han, 210 günde tamamlandı. 2007 Aralık sonlarında hizmete açıldı.
