Kırsal Sitler

Yerleşme düzeni ve boyutları, dokuyu oluşturan yapıların türü ve yapım tekniği, malzemesiyle köy, bağ, yazlık niteliği taşıyan yerlerdir. Tarımsal üretime dayalı bir yerleşmede her ailenin sahip olduğu ahır, samanlık, serander vb. birimlerin yanyana geliş biçimi, evlerin araziye yerleşme düzeni ilginç kümelenmeler, dokular oluşturabilir. 

İstanbul'da Göztepe,Yeşilköy ve Prens adalarındaki sayfiye yerleşmeleri, mimari nitelik olarak en üst düzeyde gerçekleştirilmiş kırsal sit örnekleridir. Safranbolu'nun Yörük Köyü  ve Bağlar bölgesi de, hımış mimarinin özenli örneklerine sahip kırsal sitlerdir. Güneydoğu Anadolu'da kerpiç, Doğu Karadeniz bölgesinde ahşap, Kayseri-Kappadokya yöresinde taş mimarinin yoğunlaştığı kırsal yerleşme örnekleri, Anadolu yerleşme kültürünün  kökenleri hakkında ipuçları veren, süreklilikleri belgeleyen anlamlı oluşumlardır.

Derleyen Şamil İlbey

Tarihi Sitler

Önemli bir tarihi olayla ilgili olan. ya da önemli tarihi olayların geçtiği yerler tarihi sit alanlarıdır. Örneğin, Çanakkale Savaşı'nın yapıldığı Gelibolu Yarımadası ve Çanakkale Boğazı çevresi. Ana-fartalar Zaferi'yle ilgili önemli tarihi sitlerdir. Benzer biçimde, Atatürk'ün Büyük Taarruz'u yönettiği Kocatepe ve çevresi Kurtuluş Savaşımızla ilgili tarihi sitlerden biridir.

Ekleyen Şamil İlbey

Arkeolojik Sitler

Tarih öncesinden (prehistorya) Endüstri Devrimi sonrasına kadarki döneme ait kalıntıların bulunduğu alanlardır. I.Ö. 7000'lerden kalan yerleşme izleriyle Çatalhöyük. Anadolu'daki en eski prehistorik sitlerden biridir. Truva, Arykanda, Bergama, Dara (Oğuz Köyü, Mardin), Myra (Demre) gibi eski yerleşmeler, Yunan, Hellenistik, Roma, Bizans çağlarının özelliklerini taşıyan arkeolojik sitlerdir. Endüstri Devriminin önemli kalıntılarını barındıran alanlar, örneğin İngiltere'de Coalbrookdale vadisi, demirin 1709'da ilk kez kok kömürü ile ergitildiği fırınları ve Severn Nehri üzerindeki dünyanın en eski demir köprüsü (1777-1781) ile bir endüstri arkeolojisi sitidir. Haliç Tersanesi'nde 1796-1857 yılları arasında yapılan üç havuzun bulunduğu alan , Kasımpaşa çevresinde Fatih döneminden bu yana sürdürülen gemi üretiminin geç dönem izlerini barındıran bir "endüstri arkeolojisi" siti niteliğindedir. İstanbul'un havagazı gereksinimi için Yedİkule ve Kadıköy'de kurulan gaz fabrikaları, bugün artık ilk işlevlerini yitirerek, kentin rekreasyon amacıyla değerlendirilmeği bekleyen endüstri arkeolojisi alanlarına dönüşmüşlerdir.

Arkeolojik Sit Nedir?